รูปแบบและวัสดุของ Slide Gate

ประวัติประตูน้ำมือหมุน Slide gate

Slide gate ได้มีการออกแบบเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมโดยความคุมการเปิด-ปิดด้วยเพลาเกลียวมีลักษณะการเคลื่อนที่แบบขึ้น-ลงเพื่อควมคุมอัตราการไหลของของไหลในระบบ ซึ่งจะเห็นได้ทั่วไปในระบบชลประทาน ระบบบำบัดน้ำเสีย ระบบป้องกันน้ำท่วม เป็นหลัก โดยทั่วไปแต่ละโครงการจะมีการออกแบบ slide gate เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานในระบบของแต่ละโครงการ ทำให้มีความหลากหลายไม่ว่าจะเป็นเรื่องวัสดุ และรูปแบบ ทำให้การผลิตเป็นไปได้ยากต้นทุนสูงและไม่มีมาตรฐานในการวัดผลและตรวจสอบ ทำให้ในปี ค.ศ.1941 AWWA standard ได้มีการออกมาตรฐานเกี่ยวกับประตูน้ำมือหมุน Slide gate ขึ้นมาโดยตั้งรหัสและชื่อมาตรฐานว่า AWWA C501-41T : Tentative AWWA Standard for Sluice Gate โดยมาตรฐานนี้ได้อธิบายทั้งการผลิต และการทดสอบเอาไว้ และ AWWA standard ยังได้ปรับปรุงพัฒนามาตรฐานการออกแบบอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน โดยปัจจุบันใช้เป็นมาตรฐาน AWWA C560 : Cast Iron Slide Gate แต่อย่างไรก็ตามเนื่องจากมาตรฐาน AWWA C560 จำกัดวัสดุหลักให้เป็นแค่เหล็กหล่อเท่านั้น แต่ด้วยข้อจำกัดบางอย่างของวัสดุที่เป็นเหล็กหล่อจึงทำให้มีการออกแบบมาตรฐาน AWWA C561 – AWWA C563 เพิ่มเติม ในปี ค.ศ.2004 เพื่อเพิ่มทางเลือกในการใช้วัสดุอื่นให้เหมาะสมกับของไหลในระบบหรือเหมาะสมกับการติดตั้งในสภาวะต่างๆ จากที่กล่าวมาจะเห็นได้ว่าทาง AWWA standard ได้ทำการศึกษาและปรับปรุงมาตรฐานเกี่ยวกับประตูน้ำมือหมุน slide gate มาเป็นเวลานานกว่า 82 ปี¹ ทำให้มาตรฐานประตูน้ำมือหมุนที่ผลิตตามมาตรฐานของ AWWA ค่อนข้างครอบคลุมการใช้งานในระบบต่างๆทั้งหมดได้อย่างดี

ปัจจุบันประเทศไทยได้มีการนำมาตรฐาน AWWA มาใช้เพื่อการออกแบบประตูน้ำมือหมุนเพื่อให้เป็นมาตรฐานสากลมากยิ่งขึ้น แต่ด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น ความสามารถในการผลิต, ต้นทุนโครงการ, การนำรูปแบบของโครงการเก่ามาใช้อย่างต่อเนื่อง และความรู้ความเข้าใจของผู้ใช้งานและผู้ออกแบบโครงการ ทำให้การนำมาตรฐาน AWWA มาใช้ในการออกแบบไม่แพร่หลายเท่าที่ควร ทำให้มีการออกแบบประตูน้ำมือหมุนที่หลากหลายจากผู้ออกแบบโครงการหรือผู้ใช้งาน อาจทำให้เกิดการสับสนเหมือนกลับไปสมัยปี ค.ศ.1941 ก่อนมมีมาตรฐาน AWWA C501 ได้ ดังนั้นบทความนี้จะช่วยทำการสรุปรูปแบบและวัสดุของ Slide gate ตามข้อมูลด้านล่างนี้

สิ่งที่ต้องทราบก่อนสั่ง Slide Gate

   1. วัสดุและมาตรฐานที่ใช้ขึ้นอยู่กับของเหลว หรือน้ำ

   2. ลักษณะเป็นแบบทั่วไปหรือแบบ Flush-Bottom ( ไม่มีอะไรมาขวางด้านล่าง )

   3. ขนาด W x H ของช่องน้ำผ่านและความลึกของประตูน้ำ

มาตรฐานที่ใช้ในประเทศไทย

1. มาตรฐาน AWWA จะเป็นมาตรฐานสากลโดยมีเลขที่มาตรฐานตามวัสดุที่ใช้ ปัจจุบันได้ออกแบบมาเป็น 4 รูปแบบวัสดุ ได้แก่ C560 , C561 , C562 และC563
2. มาตรฐานกรมชลประทาน เป็นไปตามแต่ละโครงการจะกำหนด โดยปกติจะมีเลขที่แบบระบุในสัญญาของโครงการนั้นๆ
3. แบบทั่วไปไม่มีมาตรฐานระบุ ในการออกแบบจะต้องทราบว่าต้องการกันรั่วหรือชะลอน้ำและเลือกซีลที่ต้องการใช้ ต่อมาเลือกวัสดุที่ต้องการใช้ซึ่งขึ้นอยู่กับของไหลในระบบและระบบการบำรุงรักษา โดยมากในการออกแบบทั่วไปจะขึ้นอยู่กับการใช้งานแและงบประมาณเป็นหลัก

1. บทความเขียนปี ค.ศ.2023 ↩︎