Slide Gate หรือ ประตูน้ำบานเลื่อน คือประตูน้ำที่ใช้สำหรับระบบระบายน้ำที่เป็นแบบลำรางหรือแบบท่อคอนกรีต โดยทั่วไปจะถูกไปผูกเข้ากับงานของฝ่ายวิศวกรโยธา บางคนอาจเรียกว่า Slide gate หรือประตูระบายน้ำ โดย Slide Gate นั้นเป็นประตูระบายน้ำที่สามารถใช้งานได้หลากหลาย เช่นงานด้านการระบายน้ำ, งานด้านการบำบัดน้ำเสีย, งานด้านการจัดการน้ำ และงานในระบบชลประทานเป็นต้น หน่วยงานที่ใช้ประตูน้ำบานเลื่อนได้แก่ กรมชลประทาน, กรมโยธาธิการและผังเมือง, เทศบาล, การประปาส่วนภูมิภาค และการประปานครหลวงเป็นต้น
มาตรฐาน AWWA ของประตูน้ำบานเลื่อน Sluice Gate
โดยทั่วไปผู้ผลิตจะอ้างอิงตามมาตรฐานของอเมริกา คือ AWWA ที่ย่อมาจาก American Water Works Association ซึ่งตามมาตรฐานนี้จะมีการระบุอัตราการรั่วซึมที่ยอมรับได้ รวมถึงขบวนการผลิตและวัสดุที่เป็นชิ้นส่วนหลักอย่างชัดเจน ซึ่งจะทำให้คุณภาพของประตูน้ำบานเลื่อนที่ผลิตออกมาจะมีคุณสมบัติที่เหมาะสมกับการใช้งานได้อย่างดีเยี่ยม ปัจจุบันมาตรฐาน AWWA มี 4 แบบได้แก่
- AWWA C560-14 Cast Iron Slide Gates เป็นมาตรฐานการผลิตประตูน้ำเหล็กหล่อที่มีส่วนประกอบหลัก เช่น ลิ้นหรือบาน(Disc or Gate), กรอบบาน(Frame), ประกับ(Wedge) เป็นเหล็กหล่อ และมีหน้าสัมผัส(Seat)เป็นทองเหลือง และมีเพลา(Stem) เป็นสแตนเลส โดยมีอัตราการรั่วซึมตามมาตรฐานไม่เกิน 1.25 ลิตรต่อนาทีต่อเส้นรอบบาน 1 เมตรเมื่อรับแรงดันน้ำด้านหน้าบาน(On Seating) และมีอัตราการรั่วซึมตามมาตรฐานไม่เกิน 2.5 ลิตรต่อนาทีต่อเส้นรอบบาน 1 เมตรเมื่อรับแรงดันน้ำด้านในบาน(Off Seating)
- AWWA C561-14 Fabricated stainless Steel Slide Gates เป็นมาตรฐานการผลิตประตูน้ำสแตนเลสจากการเชื่อมประกอบโดยมีส่วนประกอบหลัก เช่น ลิ้นหรือบาน(Disc or Gate), กรอบบาน(Frame),เพลา(Stem) เป็นสแตนเลส และใช้ Ultra high molecular weight polyethylene (UHMWPE) เป็นตัวกันรั่วซึมที่หน้าสัมผัส โดยมีอัตราการรั่วซึมตามมาตรฐานไม่เกิน 1.25 ลิตรต่อนาทีต่อเส้นรอบบาน 1 เมตร ทั้ง 2 ด้าน
- AWWA C562 Fabricated Aluminum Slide Gates กรอบและบานผลิตจากอลูมิเนียมโดยการเชื่อมประกรอบและใช้ UHMWPE เป็นซีล
- AWWA C563 Fabricated Nonmelal Slide Gates กรอบทำจาก Stainless หรือไฟเบอร์กลาส บานทำจากไฟเบอร์กลาสหรือพลาสติก และซีลเป็น UHMWPE
อย่างไรก็ตามเนื่องจากเพื่อประหยัดงบประมาณในการผลิตประตูน้ำบานเลื่อน Slide Gate ทางกรมชลประทานได้มีการออกแบบประตูน้ำบานเลื่อนตามมาตรฐานของทางกรมชลประทานมาหลายรูปแบบเพื่อลดต้นทุนก่อสร้างและเหมาะกับการใช้งานตามที่ต้องการ เช่น แบบเหล็กเหนียวแบบพื้นฐานที่ไม่ใส่หน้าสัมผัส และแบบบานเหล็กเหนียวกรอบเหล็กหล่อเพื่อใช้ในการชะลอน้ำ(อัตราการรั่วสูงไม่สามารถกำหนดได้), แบบบานและกรอบเป็นเหล็กหล่อ(ไม่ใส่หน้าสัมผัส)และเพลาเป็นเหล็กเหนียว, แบบบานเหล็กเหนียวกรอบเหล็กหล่อแบบใส่หน้าสัมผัสเป็นยาง เป็นต้น
